اعلامیه مشترک نهادهای جامعه مدنی و فعالان حقوق زن در سومین سالروز سقوط افغانستان

عالی‌جنابان!

سه سال پیش، گروه افراطی و زن‌ستیز طالبان در یک تعامل مشکوک بیرونی و داخلی، در افغانستان حاکم شدند. این گروه پس از تسلط کامل بر کشور، پیوسته شهروندان افغانستان، به ویژه زنان، را از حقوق اساسی‌شان محروم کردند.
حق کار، حق آموزش، حق آزادی بیان، حق مشارکت سیاسی، حق اعتراض و حق سفر بدون همراه مرد خانواده برای زنان، طی فرامین مختلف از آن‌ها گرفته شد تا در نهایت، این گروه رژیم آپارتاید جنسیتی را در افغانستان مسلط ساختند. در وضعیت جاری، بیشتر از نیمی از جامعه افغانستان تنها به خاطر تعلق جنسی (زن بودن) خود از حقوق اساسی و انسانی‌شان محروم‌اند.
همچنین در سه سال گذشته، صدها زن به دلیل اعتراض به سخت‌گیری‌های طالبان و سلب حقوق‌شان، بازداشت، شکنجه و در مواردی به قتل رسیده‌اند.
بیش از ۴۵۰ هزار زن کارشان را از دست داده‌اند که اکثرشان تنها نان‌آور خانواده‌هایشان بودند. این زنان در ادارات دولتی، نهادهای غیردولتی و نیز تجارت‌های کوچک شخصی مشغول بودند. تنها با بسته شدن سالن‌های زیبایی زنانه، بیش از ۶۰ هزار زن بیکار شده‌اند.
بر اساس گزارش یونیسیف، در سه سال گذشته ۱.۵ میلیون دختر از صنف شش به بعد از آموزش محروم شده‌اند. همچنین، ۱۱۵ هزار دانشجوی دختر از رفتن به دانشگاه محروم شده‌اند.
محرومیت زنان از حقوق اساسی‌شان، ضمن رشد فقر در جامعه، سبب ناهنجاری‌های شدید اجتماعی شده است. افزایش خشونت‌های خانوادگی، افزایش خودکشی در میان زنان و دختران، افزایش ازدواج‌های اجباری، افزایش ازدواج‌های زیر سن، افزایش بی‌سابقه مشکلات روانی در میان زنان و عدم دسترسی زنان به خدمات صحی و عدالت به دلیل سخت‌گیری‌های طالبان، بخشی از این ناهنجاری‌هاست.
همچنین، حاکمیت طالبان در کشور با تبعیض و تعصب قومی، زبانی و مذهبی همراه است. این گروه، شماری از شهروندان را به دلیل تعلق قومی، زبانی و محلی بازداشت و شکنجه کرده‌اند که در نتیجه بیش از ۸.۲ میلیون از شهروندان به دلایل تعذیب، تعقیب، مشکلات امنیتی و فقر، به بیرون از افغانستان آواره شده‌اند.
در این سه سال، جامعه جهانی و سازمان ملل به‌گونه‌ای غیرمسئولانه، به تماشای وضعیت نشسته و در مواردی تنها به صدور اعلامیه بسنده کرده و مردم افغانستان، به ویژه زنان، را زیر حاکمیت رژیم آپارتاید جنسیتی طالبان رها کرده‌اند.
بنابراین، ما از جامعه جهانی می‌خواهیم تا به پیشنهادات زیر توجه جدی مبذول دارند:
ما از تمامی کشورهای عضو سازمان ملل درخواست می‌کنیم که از روند جرم‌انگاری «آپارتاید جنسیتی» به‌عنوان جنایت علیه بشریت در حقوق بین‌الملل پشتیبانی نمایند.

کلیه کشورهای عضو سازمان ملل و جامعه بین‌المللی نباید هیچ‌گونه تصمیم‌گیری در خصوص افغانستان را بدون مشارکت و حضور معنادار زنان انجام دهند. زنان باید در مرکز و هسته تمامی مذاکرات و گفتگوها قرار داشته باشند!

ما از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم که ویزاهای بشردوستانه برای زنان مدافع حقوق بشر که قادر به نقل مکان نیستند اما با تهدیدات فوری در افغانستان مواجه‌اند، فراهم آورد. علاوه بر این، نهادهای سازمان ملل و سازمان‌های مدافع حقوق بشر باید با کشورهای همسایه و منطقه هماهنگی کنند تا تمدید ویزا را برای زنان مدافع حقوق بشر تسهیل کرده و از آن‌ها محافظت کنند.

سازمان‌های بین‌المللی و اهداکنندگان باید فرصت‌های آموزش آنلاین مناسب برای دختران افغانستان فراهم کنند تا تأثیر منفی ممنوعیت آموزش زنان را تا حد ممکن کاهش دهند. همچنین، جامعه بین‌المللی می‌تواند فرصت‌های تحصیل در خارج از کشور را به زنان فراهم کرده و به آن‌ها بورسیه‌های تحصیلی و کمک‌هزینه‌های تحصیلی ارائه دهد.

تمامی نهادهای سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین‌المللی در افغانستان باید بر لغو همه احکام صادره از اوت ۲۰۲۱ به این سو که موجب محرومیت زنان از حقوق و آزادی‌های اساسی آن‌ها گردیده است، تأکید و پافشاری کنند.